21 oraz 22 czerwca br. w siedzibie komitetów COPA-COGECA w Brukseli odbyło się wspólne posiedzenie Prezydiów. Z ramienia NSZZ RI „Solidarność” w spotkaniu uczestniczyli: przewodniczący związku Jerzy Chróścikowski, zastępca przewodniczącego Zbigniew Obrocki oraz stały przedstawiciel przy komitetach COPA-COGECA Michał Kiciński. Głównymi tematami omawianymi były debata z Luisem Manuelem Capoulasem Santosem, posłem do Parlamentu Europejskiego oraz sprawozdawcą niedawno opublikowanego raportu dotyczącego płatności bezpośrednich oraz rozwoju obszarów wiejskich, dyskusja o przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej, w szczególności w temacie proponowanego przez Komisję Europejską „zazielenienia”, dyskusja i głosowanie nad dokumentem „ramy wdrażania i egzekwowania zasad dobrej praktyki w relacjach wertykalnych w łańcuchu dostaw żywności” oraz informacje na temat Kongresu Europejskich Rolników 2012.
Największa ilość czasu była przeznaczona na debatę z europosłem – Capoulasem Santosem, który po raz pierwszy mógł oficjalnie zaprezentować główny element swojego raportu odnoszącego się do systemu dopłat bezpośrednich oraz rozwoju obszarów wiejskich. Zostały one opublikowane na początku czerwca br. Na początku wystąpienia Capoulas Santos podkreślił, opublikowane przez niego sprawozdanie nie odzwierciedla swojej własnej opinii, lecz stanowi kompromis oparty na opiniach rolników, lobbystów, rządów, itd. Pierwszym elementem przedstawionym przez posła była kwestia aktywnego rolnika. Wobec stworzenia ogólnej definicji unijnej „aktywnego rolnika” Santos podkreślił, że konstrukcja definicji jest bardzo trudna. Aktywny rolnik jest osobą, której podstawowa działalność i źródło dochodów pochodzi z rolnictwa, niezależnie w jakim państwie członkowskim. Aby płatności bezpośrednie zostały lepiej ukierunkowane do potrzebujących rolników, a więc, dla tych tzw. „aktywnych rolników”, Capoulas Santos wymienił kilka podmiotów. Są nimi m in: przedsiębiorstwa transportowe, lotniska, przedsiębiorstwa handlu nieruchomości, przedsiębiorstwa zarządzające instalacjami sportowymi, kempingi oraz przedsiębiorstwa górnicze, które jego zdaniem nie powinny otrzymywać wsparcia finansowego w ramach pierwszego filara. Kolejny ważny element omawiany poprzez Capoulasa Santosa dotyczył kwestii greeningu. Do propozycji Komisji Europejskiej odnośnie zazielenienia Wspólnej Polityki Rolnej poseł wprowadził dwie główne poprawki. Po pierwsze oświadczył, że nie zgadza się z propozycją Komisarza Cioloşa dotyczące odłogowanie 7% gruntów. Stwierdził, że spowoduje to katastrofalny efekt produkcyjności i rentowności sektora rolnego, w szczególności dla małych gospodarstw. Capoulas Santos zaproponował, iż odłogowanie 7% gruntów powinno dotyczyć jedynie gospodarstw, które powierzchnie przekracza 8 hektarów. Poseł zapowiedział również, iż jego propozycja oznacza, że ponad 80% rolników zostanie wyłączone z wymogów odłogowania. Nie spowoduje to zagrożenia dla rentowności małych gospodarstw. Uwolni je też od wszelkich administracyjnych obciążeń. Kolejna poprawka przestawiona poprzez Portugalskiego europosła dotyczy elementu zróżnicowania upraw. Komisarz Dacian Cioloş mówił, iż zróżnicowanie do trzech upraw będzie dotyczyło każdego rolnika posiadającego ponad 3 hektary ziemi. Capoulas Santos zaproponował, by zróżnicowanie do trzech upraw dotyczyło jedynie rolników, którzy posiadają ponad 20 hektarów, a rolnicy którzy posiadający do 20 hektarów mogliby zmniejszyć liczbę zróżnicowania upraw do dwóch. Ostatnim ważnym elementem omawianym poprzez Capoulasa Santosa była kwestia konwergencji, czyli zmniejszania różnic poziomów dopłat bezpośrednich między państwa członkowskie. Według europosła Komisja Europejska w tej sprawie była zbyt ambitna, gdyż powinna się bardziej skupić na konwergencji pomiędzy państwa członkowskie (tzw. „konwergencja zewnętrzna”). Capoulas Santos przyznał, że ,,wyrównanie dopłat bezpośrednich oczywiście wzbudzi najwięcej konwergencji, lecz fakty mówią za siebie, i fakty wyraźnie pokazują, że nowe państwa członkowskie, a w szczególności kraje bałtyckie są w bardzo niekorzystnej sytuacji’’. Kończąc swoje wystąpienie poseł przyznał, że europosłowie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi przy Parlamencie Europejskim nie będą głosowali na żadne ewentualne reformy Wspólnej Polityki Rolnej, zanim nie będą ogłoszone Wieloletnie Ramy Finansowe UE, a wiec także dokładny budżet przeznaczony na WPR.
Przewodniczący komitetów COPA Gerd Sonnleitner w miarę pozytywnie ocenił sprawozdanie Pana Capoulasa Santosa mówiąc, „Pana raport jest dobrym kierunkiem do przodu, widać, że mamy sporo wspólnych opinii, lecz gdy chodzi o element zazielenienia proponowanej przez Komisję Europejską, zazielenienie po pierwsze nie może być w żadnym stopniu uwarunkowane do dopłat bezpośrednich rolników. Chcielibyśmy także, aby stworzono całą listę elementów do wyboru dla rolników zamiast tych 3 wymogów proponowane przez KE. Europa oraz grunty na terytorium Europy różnią się od siebie w państwach członkowskich na południu, północy, wschodzie czy zachodzie Europy a więc programy pro-środowiskowe muszą także odzwierciedlać rzeczywistość europejską”.
Podczas drugiego dnia posiedzenia Prezydium głównie skupiono się nad debatą na temat łańcuchu żywnościowym oraz przyjęcia dokumentu „ramy wdrażania i egzekwowania zasad dobrej praktyki w relacjach wertykalnych w łańcuchu dostaw żywności”. Niniejszy dokument polega na stwarzania dobrowolnego schematu składającego się z ogólnoeuropejskiego rejestru, który będzie monitorował transakcje biznesowe, aby nie doszło do żadnych nieuczciwych praktyk czy nadużyć handlowych pomiędzy aktorami w łańcuchu żywnościowym. Najsurowsze sankcje za niespełnienia zasad i obowiązków wyznaczony przez rejestr stanowiło wykluczenie z rejestru. Ogólnie rzecz biorąc, byłoby to pierwsza ogólnoeuropejski schemat na rzecz poprawienia równowagi pomiędzy aktorami łańcuchu żywnościowego oraz próbą wyeliminowania nieuczciwych praktyk handlowych w relacjach wertykalnych w łańcuchu dostaw żywności. Zabierając głos w tej kwestii, przewodniczący NSZZ RI „Solidarność” Jerzy Chróścikowski wyraził swoją obawę w przyjęciu takiego dobrowolnego schematu mówiąc, że „poprawa pozycji rolników w łańcuchu żywnościowym przyjdzie tylko i wyłącznie drogą prawnie wiążącym rozporządzeniem. Ewentualne sankcje przedstawione w dokumencie nie będą w żadnym wypadku służyły jako środki odstraszające przeciwko nieuczciwym praktykom handlowym, ponieważ samo wejście do takiego schematu jest rzeczą dobrowolną. Delegacje Hiszpanii, Włoch, Irlandii i Wielkiej Brytanii także wyrazili negatywne opinie na temat dobrowolnego systemu, tłumacząc, że w ich krajach system dobrowolny był stosowany parę lat temu, i niestety całkowicie nie zdał egzaminu. Delegacje jednak z Danii, Belgii, Szwecji, oraz Holandii stwierdziły, że zaproponowany system, chociaż na poziomie dobrowolnym, jest dobrym krokiem do przodu na rzecz zrównoważenia sił w łańcuchu żywnościowym. Dokument ten nie otrzymał jednak większości głosów na Sali i został odrzucony.
