Rolnictwo ekologiczne

Sprawozdanie z posiedzenia grupy roboczej „rolnictwo ekologiczne” Komitetu COPA-COGECA w Brukseli w dniach 29 – 30 listopada 2011 r.

W dniach 29 – 30 listopada w Brukseli odbyło się posiedzenie grupy roboczej „rolnictwo ekologiczne” oraz grupy konsultacyjnej KE. W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele organizacji rolniczych z Niemiec, Francji, Danii, Włoch, Hiszpanii, Portugalii, Polski, Anglii, Finlandii, Łotwy, Litwy, Austrii, Belgii (Walonia).

Tematami wiodącymi w dyskusji było:

1. Informacja i wymiana opinii na temat WPR do 2014 roku i jej konsekwencje dla reformy w sektorze rolnictwa ekologicznego.
2. Dalszy ciąg uzgodnień jednolitego stanowiska w sprawie zachowania oraz polepszania warunków dobrostanu zwierząt dla chowu kur niosek.
3. Informacja i przedstawianie poszczególnych stanowisk w sprawie upływu terminu ważności (31. XII. 2011) odstępstwa stosowania pasz konwencjonalnych w żywieniu zwierząt monogastrycznych (trzoda chlewna, drób).
4. Przedstawienie propozycji KE dotyczącej zmiany rozporządzenia w sprawie ekologicznej produkcji wina.
5. Przedstawienie informacji w sprawie działań KE w ujednoliceniu zasad dopuszczenia produktów ekologicznych importowanych z krajów trzecich na rynek UE.
6. Przedstawienie informacji i stanowiska KE w sprawie znakowania produktów nieżywnościowych znakiem tzw. „ecolabel”.
7. Informacja o kierunkach działań projektu „Horizon 2020” dla badań i innowacji w rolnictwie ekologicznym.
8. Prezentacja IFOAM (Międzynarodowa organizacja producentów żywności ekologicznej) dotycząca sposobów zabezpieczenia jakości żywności i kontroli przed pozostałościami pestycydów w obrocie handlowym UE.

Kluczowym problemem rolnictwa ekologicznego w najbliższej perspektywie lat 2014 – 2020 będzie wsparcie finansowe producentów rolnych. Propozycje KE zmierzające do większego wsparcia dla dalszego „zazieleniania” poszczególnych krajów i pozostawienia wsparcie producentów rolnych na dotychczasowym poziomie, nie spotyka się z akceptacją COPA-COGECA. Dodatkowo część tego wsparcia ma być przeznaczone dla przetwórstwa i działań badawczych oraz innowacyjnych w rolnictwie ekologicznym, co dodatkowo obciąży budżet dla tego sektora. Komitety COPA COGECA wnoszą o utrzymanie „zazieleniania” na dotychczasowym poziomie i zwiększenie wsparcia dla rzeczywistych producentów wytwarzających produkty ekologiczne w rolnictwie.

Przez ostatnie dwa lata, żywe emocje na posiedzeniach grupy roboczej wzbudzał nie do końca rozwiązany problem zachowania i polepszania warunków chowu kur niosek i dobrostanu w kurnikach znaczących producentów drobiu. Problem polega na możliwości zwiększenia obsady zwierząt w obecnie istniejących pomieszczeniach poprzez zmianę przepisów wykonawczych do rozporządzenia 834/2007 (zał. Nr IV). Producenci aby zwiększać produkcję jaj kurzych muszą albo rozbudować istniejące kurniki albo domagać się poprzez zmianę przepisów o prawną możliwość zwiększenia obsady zwierząt. Jeśli KE i RE zmienią normy obsady, to będzie to obowiązywało na terenie całej UE i jakość produkcji może ujemnie się odbić na cenach jaj w krajach gdzie są realizowane dotychczasowe normy. Problem definitywnie ma być uregulowany na następnym posiedzeniu grupy.

Dla producentów trzody chlewnej i żywca drobiowego, dzisiaj jest problem upływającego terminu ważności (31.XII.2011r) odstępstwa umożliwiającego stosowanie w żywieniu zwierząt ( pasza wysokobiałkowa) pasz konwencjonalnych importowanych z USA, Argentyny i Brazylii.

COPA proponuje obniżenie zawartości paszy konwencjonalnej z obecnych 5% do 3.5% w latach 2012 i 2013 a w roku 2014 zawartość tych pasz ma wynosić 0%. KE zmierza do stopniowego zmniejszania zawartości tych pasz tak aby w 2015 roku ich udział w żywieniu wynosił 0%.

Produkcja ekologicznego wina (z winogron a nie z owoców innych) jeszcze w Polsce nie jest na tyle znacząca (praktyczny brak konsumentów w kraju ) aby jego producenci musieli szukać wsparcia poprzez zmianę przepisów UE.

Problemem który ma stałe tendencje rozwojowe, jest zwiększający się import do UE (do Polski również) „ekologicznych” produktów żywnościowych z krajów trzecich (Chiny, Tajwan, Kanada, Brazylia, kraje Afryki środkowej, Indie, itd.), które są znakowane jako ekologiczne znakami ich krajów pochodzenia a które niekoniecznie spełniają wymagania rozporządzenia RE 834/2007. Importerzy i sieci handlowe nie respektują do końca przepisów tego rozporządzenia bo innych precyzyjnych uregulowań prawnych w UE w tym zakresie jeszcze nie ma. Poszczególne kraje członkowskie takie uregulowania mają działające na ich terytoriach. Importerzy i międzynarodowe sieci handlowe posiłkując się dyrektywą o wolnym przepływie kapitału, usług i porozumieniem UE z WTO (światowa organizacja handlu) zręcznie omijają ten temat wprowadzając do obrotu handlowego produkty ze znakami ekologicznymi kraju producenta. KE przygotowuje projekty nowego rozporządzenia w tym temacie, które będzie obowiązywało na terenie całej UE i wszystkie podmioty prawne.

Osobną sprawą nieuregulowaną przepisami prawnymi UE jest wykorzystywanie znaku   „rolnictwo ekologiczne” do znakowania produktów które z produkcją rolniczą nie mają nic wspólnego. Na przykład, cement ekologiczny, węgiel ekologiczny, podkoszulek ekologiczny, ekologiczna szafka łazienkowa, ekologiczny tornister dla dzieci, ekologiczne zabawki dla dzieci, itd. Komitety COPA COGECA są zdecydowanie przeciwne takiemu nadużyciu i wniosły do KE o podjęcie zdecydowanych działań aby nowy projekt znaku „ECOLABEL” nie dotyczył produktów żywnościowych rolnictwa ekologicznego. Techniczny komitet doradców KE ma przedstawić propozycje nowego rozporządzenia.

Opinia COPA COGECA w kwestiach rolnictwa i produkcji żywności ekologicznej, dla KE ma kluczowe znaczenie w ustalaniu rozwiązań prawnych . Obecność i pomoc przy opiniowaniu i kreowaniu sprawiedliwych przepisów prawnych jest moralnym obowiązkiem organizacji rolniczych producentów rolnych w UE. Niestety nie wszystkie organizacje biorą aktywny udział przy tych pracach. NSZZ RI „Solidarność” jest najbardziej aktywnym przedstawicielem polskich organizacji rolniczych zrzeszonych w COPA COGECA w Brukseli a przecież wsparcie finansowe za udział w pracach Komitetu COPA otrzymują i pozostałe organizacje krajowe z Polski. Ten fakt pozostawiam bez komentarza.