Posiedzenie odbyło się 30 września 2021 roku i przeprowadzono je w formie konferencji na platformie KUDO. Uczestniczył w nim ekspert Związku Pan Krzysztof Krześniak.
Dominique Dejonckheere przywitała uczestników i przedstawiła zasady korzystania z platformy Kudo. Przewodniczący grupy Luc Vanoirbeek otworzył posiedzenie, następnie został przedstawiony porządek obrad i przyjęto sprawozdanie z posiedzenia grupy w dniu 16 kwietnia 2021 r.
Przystąpiono do wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczących grupy. Ponownie przewodniczącym grupy został wybrany Luc Vanoirbeek z Belgii. Na zastępców przewodniczącego grupy zostali zgłoszeni Alesandro Dalpiaz z włoskiego sektora produkcji jabłek i Nazario Battelli z Ortofrutta Italia. Obaj wiceprzewodniczący zostali wybrani przez aklamację.
Kolejnym punktem posiedzenia było omówienie Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 r. Najistotniejsze informacje na ten temat przedstawiła Dominique Dejonckheere. Radzie na posiedzeniu w lipcu udało się osiągnąć konsensus. W lipcu na posiedzeniu z Przedstawicielami Komisji wyraziliśmy podziękowanie, że nie wprowadzono ograniczenia budżetowego dla sektora na lata 2023-2027. Niepokój wywołuje, że nieprowadzona jest dyskusja na temat narzędzi pozwalających zarządzać ryzykiem w sektorze owoców i warzyw. Udział środków na działania rolno- środowiskowe z początkowych 20%, został zmniejszony do 15%, jednak potrzebne są aż trzy działania o charakterze klimatyczno-środowiskowym w programach operacyjnych dla sektora. Taki wymóg nie dotyczy np. sektora oliwek. W sektorze owoców i warzyw programy operacyjne muszą realizować, co najmniej 3 cele, zaś czas trwania to okres od 3 do 7 lat. Komisja Europejska stoi na stanowisku, że sektor owoców i warzyw jest sektorem dynamicznym i programy operacyjne mają charakter pionierski. Udział funduszu na rzecz badań i rozwoju z 5% zmniejszono do 3%, w ramach tych środków można prowadzić działalność związaną z rolnictwem precyzyjnym. Jeżeli na działania środowiskowe organizacja producencka będzie przeznaczać 20% to finansowanie z UE może przejść z poziomu 50% do 80%. Dyskutowaliśmy o przepisach dotyczących stowarzyszeń organizacji producenckich, które nie znalazły się w przepisach podstawowych. Programy operacyjne stowarzyszeń organizacji producenckich powinny być powiązane z programami organizacji członkowskich. Zapowiedziano przygotowanie raportów z działania obserwatoriów rynkowych. Komisja Europejska w przyszłości zwiększy harmonizację prawa dotyczącego różnych obszarów.
Przepisy dotyczące owoców i warzyw przeznaczonych do przetwórstwa nie zostały zmienione. Państwa członkowskie w strategiach krajowych powinny uwzględniać środki dla sektora, jeżeli funkcjonują organizacje producenckie. W czterech państwach nie ma takich organizacji.
W dyskusji po przedstawionej informacji poruszano m. in. kwestię konieczności współfinansowania instalacji przeciwprzymrozkowych i przeciwgradowych, oraz potrzebę subwencjonowania wymiany nasadzeń.
Kolejnym punktem posiedzenia było przedstawienie sytuacji rynkowej w sektorze owoców i warzyw. Członkowie grupy przedstawiali informacje na temat prognozowanych zbiorów, w tym sytuację wynikającą z wystąpienia przymrozków i innych, niekorzystnych warunków pogodowych. Zwracano uwagę na rosnące w Europie ceny energii i problemy z dostępnością np. kontenerów do eksportu owoców.
Paula de Vera przedstawiła informacje o dyrektywie o zrównoważonym stosowaniu środków ochrony roślin. Obecnie tworzone są sprawozdania na potrzeby przyszłego przeglądu dyrektywy. Dyrektywa o zrównoważonym stosowaniu środków ochrony roślin obowiązuje od 2008 roku i COPA COGECA opracowała prezentację zawierającą refleksje nt. jej funkcjonowania. Na początku października zostanie przedstawiony zewnętrznego raportu dotyczący oceny dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów.
Zdaniem Eksperta NSZZ RI „Solidarność” trzeba bronić dostępności do środków ochrony roślin, które nie mają alternatywnych zamienników, a ich stosowanie jest ważne dla interesu producentów. Związek jak i polscy rolnicy stoją na stanowisku, że redukcja związana ze stosowaniem środków ochrony roślin powinna zostać poprzedzona bardzo rzetelną analizą, biorąc pod uwagę nie tylko czynniki środowiskowe ale także konieczność ochrony upraw przed ekspansją organizmów inwazyjnych spowodowaną na przykład zmianami klimatycznymi. Zdaniem Związku pochopne wprowadzenie tych rozwiązań zwiększa koszty produkcji i może zagrozić bezpieczeństwu żywnościowemu.
Po przerwie sprawozdanie na temat strategii „Od pola do stołu” przedstawił Bruno Menne. W 2020 roku pojawiły się pierwsze informacje o strategii „Od pola do stołu”. W styczniu 2021 roku PE rozpoczął pracę nad swoim stanowiskiem w sprawie strategii. Chodź sprawozdanie PE nie jest wiążące prawnie to ma jednak przełożenie na wszystkie przyszłe inicjatywy w tym zakresie.
COPA COGECA zgadzała się od początku z tym, że produkcja żywności w Europie powinna być bardziej zrównoważona, ale w odniesieniu do celów uważała, że należy dokonać oceny ich skutków, sprawdzania czy są osiągalne i realistyczne. Komisja Europejska nie opublikowała skutków strategii „Od pola do stołu”. Natomiast pojawiły się badania niezależnych ośrodków, których wyniki zostały opublikowane. Wyniki tych badań wskazują, że obecne cele strategii „Od pola do stołu” są nieosiągalne i będą miały ogromny wpływ na rolnictwo i nie są efektywne w zakresie ochrony środowiska. I tak, wszystkie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych zostaną zneutralizowane wzrostem emisji w państwach trzecich. Badania wykazują, że wprowadzenie strategii doprowadzi do ograniczenia produkcji we wszystkich sektorach rolnych i Unia Europejska stanie się importerem netto produktów rolnych. Wyniki badań Uniwersytetu w Wegeningen wskazują, że produkcja jabłek w Polsce zmniejszy się o 50% – we Włoszech o 20%, a produkcja oliwek spadnie we Włoszech o 40% a w Hiszpanii o 20%. Wyniki wszystkich badań COPA COGECA konsultuje z KE i posłami do PE.
Przegląd polityki promocji był kolejnym tematem referowanym przez Bruno Menne. Komisja Europejska rozpoczęła przegląd polityki promocji i przeprowadziła ocenę jej skutków na początku 2021 rok. Główne cele promocji zostały ograniczone dla mięso oraz wyłączone dla wino i produkty alkoholowe, natomiast skupiono się na promocji produktów ekologicznych. Ponad 30% budżetu na promocję skierowano na promocję rolnictwa ekologicznego. W opinii COPA COGECA żaden sektor nie powinien być wyłączony z możliwości wsparcia promocji. Rolnictwo ekologiczne jest bardzo dobrym, ale nie jedynym sposobem na zrównoważoną produkcję rolną.
Kolejnym punktem posiedzenia był przegląd norm handlowych w kontekście strategii „Od pola do stołu”. Komisja Europejska na początku 2021 roku przedstawiła mapę drogową odnośnie norm handlowych. Odbyły się również konsultacje publiczne. Główne cele przeglądu norm handlowych to (1) wdrożenie kryteriów zrównoważoności, (2) dostosowanie do nowej rzeczywistości handlowej, (3) uproszczenie instrumentów prawnych dotyczących norm handlowych. Odnośnie trzeciego celu, to COPA COGECA jest przeciwna uproszczeniu i stoi na stanowisku, że poszczególne branże powinny mieć swoje, specyficzne normy. Kwestia wpisywania kryteriów zrównoważoności do norm handlowych nie jest przesądzona.
Odnośnie Kodeksu postępowania to jest to inicjatywna w ramach strategii „Od pola do stołu”. W skrócie, chodzi o stworzenie kodeksu postępowania, który skupiałby się na wszystkich elementach łańcucha dostaw. Corocznie będzie publikowane sprawozdanie z wdrażanych działań.
Kolejny punkt posiedzenia dotyczył handlu dwustronnego (UK, Maroko, Afryka południowa, Ukraina, Rosja) i został zreferowany przez Gonzalo Corralesa. Rosyjskie embargo zostanie przedłużone, co najmniej do końca 2022 r. Europejski Trybunał Sprawiedliwości anulował umowę z Marokiem w związku z konfliktem na Saharze Zachodniej. Od pięciu lat obowiązuje porozumienie z RPA i najwyższy czas, aby je zmienić. W UE jest ponad 700 tys. hektarów upraw cytrusów i europejscy producenci ponoszą straty związane z funkcjonowaniem porozumienia handlowego z RPA. Porozumienie jest szczególnie problematyczne z powodów sanitarnych (napływ owoców porażonych czarną plamistością cytrusów). Konieczna jest rewizja porozumienia z RPA.
W odniesieniu do porozumienia z Marokiem, producenci oczekują wprowadzania certyfikatów wwozowych, aby były ustandaryzowane importowane produkty. Daniel Azevedo potwierdził, że COPA COGECA występowała do KE o rewizję porozumień z Marokiem i RPA.
Nastąpiły zmiany w funkcjonowaniu grup dialogu obywatelskiego. Posiedzenia grup dialogu obywatelskiego będą prowadzone przez przedstawicieli KE i to Komisja będzie przygotowywała sprawozdania z ich posiedzeń.
