21 kwietnia br. o godz. 12.00, Instytut Pamięci Narodowej otworzył w całej Polsce regionalne wystawy pokazujące powstawanie NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
Wystawę w Milejowie na Lubelszczyźnie otworzył prezes IPN dr Jarosław Szarek. W wydarzeniu uczestniczyła Przewodniczącą NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Poseł na Sejm RP Teresa Hałas wraz z zastępcą, Senatorem RP Jerzym Chróścikowskim. Na inauguracji wystawy w Milejowie obecni byli również m.in.: Jerzy Mazur, sygnatariusz powołania Tymczasowego Komitetu Samoobrony Chłopskiej, rodzina sygnatariusza Pana Stefana Roczona oraz związkowcy z terenu woj. lubelskiego. Wydarzenie w Milejowie poprowadził Dyrektor IPN w Lublinie Marcin Krzysztofik.
Ekspozycje składają się z części ogólnopolskiej oraz regionalnych. Będą one prezentowane w różnych regionach Polski do 7–9 maja 2021. Wystawa IPN ,,Tu rodziła się »Solidarność« rolników” opowiada o walce rolników o samorządność oraz zmiany społeczne na polskiej wsi w skali całego kraju.
Podczas inauguracji wystawy w Milejowie Prezes IPN dr Jarosław Szarek podkreślił, że Milejów jest jednym ze szczególnych miejsc mających znaczenie dla historii ruchu chłopskiego na wsi. „To tutaj, na dwa lata przed sierpniem 1980 r., grupa odważnych ludzi, chłopów, synów tej ziemi powiedziała systemowi komunistycznemu „nie”. Wystąpili z imienia i nazwiska; powołali swój Tymczasowy Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej” – mówił prezes IPN. „To mała, skromna wystawa, ale opowiadająca ważną i wielką historię – drogę polskiej wsi do wolnej Polski. Często zapominamy o tej roli. Polska była jedynym państwem w całym bloku sowieckim, gdzie dzięki oporowi polskiego chłopa nie powiodła się kolektywizacja. 80 proc. własności indywidualnej znalazło się w rękach chłopów, fundament systemu komunistycznego został podważony na wsi, bo ile własności, tyle wolności” – mówił dr Szarek. Zaznaczył również, że władza komunistyczna nigdy nie pogodziła się z indywidualną własnością ziemi. „Władza komunistyczna wiedziała, jaka siła tkwi we wsi, która zachowała własność ziemi, broniła tej ziemi, stawała w obronie Kościoła i tradycji, dlatego tak długo ta walka trwała” – dodał prezes IPN.
Przewodnicząca NSZZ RI „Solidarność” zabierając głos podkreśliła, że Milejów jest ziemią Lubelszczyzny, w której „zapaliła się ta iskra”, która wyszła od tych ludzi, pod przywództwem Janusza Rożka, a która poszła dalej. Narodziny Solidarności Rolniczej właśnie tak się rozpoczęły” – zaznaczyła Pani Teresa Hałas. Przewodnicząca Związku ze wzruszeniem podziękowała Prezesowi IPN za zorganizowanie tej wystawy. „Tą wystawą opowiadamy o niezwykłej charyzmie ale też o odpowiedzialności za kraj i jego losy, takie postawy są godne do naśladowania, to są bohaterowie wsi polskiej. Tutaj się wszystko zaczęło i stąd rozpoczął się powiew wolności. Dziś im oddajemy wielki hołd i naszą wdzięczność, o która myślę, że będą zabiegać i pamiętać pokolenia”. – podsumowała Przewodnicząca NSZZ RI „Solidarność” Teresa Hałas.
Po otwarciu wystawy władze Związku wraz z Prezesem IPN dr Jarosławem Szarkiem złożyły kwiaty na grobie Janusza Rożka.
Wszystkie wystawy 12 maja br. staną na placu Marszałka Piłsudskiego w Warszawie. W ten sposób IPN chce upamiętnić 40. rocznicę rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”.
Miejscowości, w których prezentowana jest wystawa plenerowa „TU rodziła się »Solidarność« rolników”
- Białobrzegi, plac Zygmunta Starego (Delegatura IPN w Radomiu)
- Bydgoszcz, plac Teatralny (Delegatura IPN w Bydgoszczy)
- Giżycko, Pasaż Portowy (Delegatura IPN w Olsztynie)
- Łapy, pow. białostocki, plac Niepodległości (IPN Białystok)
- Łęczyca, plac T. Kościuszki (IPN Łódź)
- Milejów (pow. łęczyński), ul. Partyzancka 15 (IPN Lublin)
- Nakło nad Notecią, Rynek (Delegatura IPN w Bydgoszczy)
- Nowy Dwór Gdański, plac nad rzeką Tugą, przy Żuławskim Ośrodku Kultury (IPN Gdańsk)
- Nowy Targ, Rynek (IPN Kraków)
- Nysa, Bastion św. Jadwigi, ul. Piastowska 19 (dziedziniec wewnętrzny) (Delegatura IPN w Opolu)
- Poznań, plac Adama Mickiewicza (IPN Poznań)
- Pułtusk, Zamek Pułtuski – Dom Polonii (IPN Warszawa)
- Radkowice Pawłów, plac przed kościołem pw. Matki Bożej Częstochowskiej (Delegatura IPN w Kielcach)
- Rzeszów, przed siedzibą Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego, al. Łukasza Cieplińskiego 4(IPN Rzeszów) – folder i wystawa w PDF
- Stargard, ul kard. Stefana Wyszyńskiego (IPN Szczecin)
- Świdnica, Rynek 43, (IPN Wrocław)
- Zawiercie, plac im. św. Jana Pawła II w Zawierciu (ul. Sikorskiego/ ul. 3 Maja) (IPN Katowice)
- Gdańsk, plac Solidarności (IPN Gdańsk)