20/05/2021 r.
Wspólna deklaracja
Nie będziemy świętować pierwszej rocznicy strategii od pola do stołu bez kompleksowej oceny skutków!
Dzisiaj mija rok od przedstawienia strategii od pola do stołu przez Komisję Europejską w Brukseli. Jednakże, jako że strategia w dalszym ciągu wzbudza zbyt wiele wątpliwości w europejskiej społeczności ludzi pracujących w sektorze rolniczym i rolno-spożywczym, nie możemy świętować tej rocznicy. Trwająca rok intensywna debata tylko spotęgowała nasze obawy.
Jako sygnatariusze niniejszej deklaracji, nie mamy żadnych wątpliwości, że strategia od pola do stołu i jej cele mają znaczący wpływ na cały łańcuch wartości w rolnictwie, od rolników po systemy żywnościowe oraz konsumentów w całej UE. Jednak konsekwencje te najprawdopodobniej będą inne niż pożądane lub oczekiwane skutki.
Postawmy sprawę jasno, zasadniczo nie sprzeciwiamy się podejściu przedstawionemu w ramach zielonego ładu czy strategii od pola do stołu. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że nasz system żywnościowy powinien wdrożyć środki, które mają na celu poprawę jego zrównoważoności, najszybciej jak to możliwe, jednocześnie zapewniając najwyższe standardy jakości oraz żywność przystępną cenowo.
Niemniej jednak strategia będzie miała wpływ nie tylko na jakość środowiskową naszego rolnictwa, ale również na nasze moce produkcyjne i konkurencyjność, nasze przywozy oraz ostatecznie na ceny detaliczne. Mamy również do czynienia ze znaczącymi paradoksami, jeżeli chodzi o strukturę uogólnionych celów, co również zostało ukazane w ciągu ostatnich lat. Kiedy zdamy sobie z tego sprawę, może być już za późno. Nie powinniśmy unikać dyskusji na temat tych paradoksów. Jako że mamy za dużo do stracenia, powinniśmy wspólnie odnieść się do tych kwestii, mimo że wydaje się, że na poziomie unijnym panuje wszechobecna pogarda.
Kompleksowa ocena skutków jest odpowiednim sposobem, aby rozpocząć konkretną dyskusję na temat meritum strategii od pola do stołu. Wiceprzewodniczący Frans Timmermans obiecał przeprowadzenie takiego badania. Jednakże wbrew zasadom dobrego zarządzania Komisji oraz wielokrotnych zapewnień wiceprzewodniczącego, zdajemy sobie obecnie sprawę, że ocena skutków nie zostanie przeprowadzona. Zasady Komisji dotyczące tego tematu są jednak jasne, „wymagane jest przeprowadzenie oceny skutków w przypadku inicjatyw Komisji, które prawdopodobnie będą miały znaczący wpływ gospodarczy, środowiskowy i społeczny.[1] (…) Ocena skutków gromadzi dowody, aby ocenić czy przyszłe unijne działania ustawodawcze lub te o charakterze nieustawodawczym są uzasadnione oraz ustalić jak należy je przeprowadzić, aby osiągnąć zamierzone cele polityczne[2].” W obliczu wyzwań dla naszego bezpieczeństwa żywnościowego to zaniedbanie ze strony Komisji jest niezrozumiałe i nie do przyjęcia
Indywidualne badania dotyczące różnych celów strategii nie są wystarczające. Tylko poprzez kumulację oraz przeprowadzenie kontroli krzyżowej różnych celów zawartych w strategii można zdać sobie sprawę z wyzwań, z jakimi się wiąże. Jeżeli chodzi o politykę handlową, ta sama Komisja miała odwagę zaproponować przeprowadzenie kompleksowego badania odnośnie złożonego, skumulowanego wpływu ponad 60 porozumień handlowych zawartych przez UE. Dlaczego więc takie działanie nie jest możliwe w przypadku strategii od pola do stołu? Dlaczego rząd USA przeprowadził już badanie dotyczące naszej własnej wiodącej polityki[3]?
Zwracamy się z prośbą o zastosowanie niniejszych trzech rozsądnych zasad: oparcie polityki o konkretne dane i dowody naukowe, a nie ideologię czy stanowiska polityczne, zgodnie z zasadą lepszego stanowienia prawa, rozpoczęcie dialogu na temat konkretnych narzędzi i technologii, które są w stanie zachęcić społeczność rolniczą do tego projektu politycznego, a także zrównanie poziomu ambicji pomiędzy unijnym rynkiem wewnętrznym oraz naszymi międzynarodowymi partnerami, którzy nie mają takich samych aspiracji w zakresie ochrony środowiska.
[1] https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/better-regulation-guidelines-impact-assessment.pdf
[2] https://ec.europa.eu/info/sites/default/files/better-regulation-guidelines-better-regulation-commission.pdf
[3] https://www.ers.usda.gov/webdocs/publications/99741/eb-30.pdf?v=4992.2
