„Wieprzowina wysokiej jakości szansą na rozwój regionu” – pod takim tytułem 19 maja br. odbyła się w Lublinie pierwsza z cyklu czterech konferencji dla producentów trzody chlewnej, organizowanych przez NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność” w różnych regionach kraju. Konferencję sfinansowano ze środków Funduszu Promocji Mięsa Wieprzowego.
Wzięli w niej udział eksperci z zakresu chowu, produkcji, przetwórstwa i promocji żywca wieprzowego, specjaliści z zakresu systemów jakości mięsa, w tym mięsa wieprzowego, a także rolnicy-producenci trzody chlewnej z Lubelszczyzny, oraz zaproszeni goście, wśród których znaleźli się m.in. Senator RP Stanisław Gogacz, Przewodniczący Zarządu Regionu Środkowowschodniego NSZZ „Solidarność” Marian Król, Prezes Lubelskiej Izby Rolniczej Robert Jakubiec oraz dyrektor Caritas Archidiecezji Lubelskiej ks. kanonik Wiesław Kosicki. Gospodarzem konferencji był Przewodniczący NSZZ RI „Solidarność” Jerzy Chróścikowski. Konferencja zgromadziła szerokie spektrum słuchaczy, także tych nie związanych bezpośrednio z chowem i produkcją trzody chlewnej, do których wysokiej jakości wyrób wieprzowy jest kierowany, a więc konsumentów.
Podczas prelekcji, prelegenci przybliżyli zgromadzonym m.in. kwestie związane z techniką i technologią chowu oraz efektywnością produkcji żywca wieprzowego (dr n. wet. Piotr Kołodziejczyk – POLSUS), marketingiem produktów rolno-spożywczych (dr inż. Monika Świątkowska – SGGW) oraz zagadnienia związane z dostępnymi systemami jakości mięsa w tym mięsa wieprzowego a więc System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP (Jolanta Ciechomska – UPEMI) oraz System Jakości Wieprzowiny PQS (dr Anna Hammermeister – POLSUS). Uczestników zaproszono także do degustacji certyfikowanych wyrobów z mięsa wieprzowego wysokiej jakości.
Pierwszy z prelegentów – dr inż. Monika Świątkowska, w swoim wystąpieniu pt. „Znaczenie promocji dla rynku i konsumenta mięsa wieprzowego”, przedstawiła nie tylko analizę znaczenia mechanizmów i metod promocji dla sytuacji podażowej i popytowej na rynku mięsa wieprzowego, ale także przedstawiła wnikliwą charakterystykę polskiej branży mięsnej z uwzględnieniem cen skupu żywca, strukturą sprzedaży mięsa wieprzowego, poziomem spożycia w Polsce i krajach Wspólnoty, a także charakterystyką i segmentacją konsumentów mięsa wieprzowego w UE. Jej zdaniem polska branża mięsna charakteryzuje się m.in. niską koncentracją podaży, dużą liczbą podmiotów w przemyśle mięsnym (szczególnie w branży przetwórstwa) i związanymi z tym słabymi powiązaniami z bazą surowcową (co powoduje wzrost znaczenia firm pośredniczących w skupie zwierząt i częste oszustwa rolników), a także zróżnicowanym poziomem technologicznym i niepełnym wykorzystywaniem zdolności produkcyjnych. Analiza dr Świątkowskiej wskazuje na kryzys w produkcji trzody chlewnej (spadek opłacalności spowodował rezygnację z tego typu produkcji 53% gospodarstw w relacji roku 2011 do 2002, w szczególności w małych hodowlach i małych gospodarstwach; w relacji roku 2012 do 2011 nastąpił spadek pogłowia o 14,8 %, a w stosunku do lat 2006-2007 o 40%; do poziomu samowystarczalności Polska potrzebuje pogłowia 20 mln sztuk, czyli brakuje ok. 45% pogłowia ).Wykazuje m.in. spadek cen skupu żywca wieprzowego w 2013 roku w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego (przy jednoczesnym wzroście cen prosiąt), nieznaczny wzrost spożycia mięsa wieprzowego (w kg/osobę/rok biorąc pod uwagę lata 2000-2011 i wahania poziomu spożycia w tym okresie), a także spadek sprzedaży mięsa w innych miejscach sprzedaży (w szczególnie na targowiskach bezpośrednio od rolnika) na rzecz dużych sieci hipermarketów i dyskontów spożywczych. Zwraca także uwagę na obecne trendy i preferencje wśród konsumentów, którzy kupują mięsa o obniżonej zawartości tłuszczu, wolne od hormonów, GMO i dodatków, coraz częściej wybierając produkty ekologiczne, którzy ponadto cechują się coraz większą świadomością konsumencką odnośnie identyfikacji produktu i producentów, ze szczególnym uwzględnieniem właściwości zdrowotnych oraz aspektów estetycznych produktów.
Kolejny z prelegentów, dr Piotr Kołodziejczyk, w swojej prezentacji skupił się na prawidłowym rozrodzie loch jako podstawie opłacalności w produkcji trzody chlewnej. Jego specjalistyczna prezentacja poparta odpowiednimi fotografiami i schematami, spotkała się z dużym zainteresowaniem producentów. Zdaniem dr Kowalczyka, na efektywność produkcji wpływa przede wszystkim liczba prosiąt odchowanych od 1 lochy w ciągu roku, a w tym szczególne znaczenie ma przede wszystkim liczba oproszeń w roku, a w dalszej kolejności liczba prosiąt w miocie i liczba padnięć. Scharakteryzował także szczegółowo kwestie związane z rozrodem i kwestiami technik inseminacji a także kwestii rozkarmiania i suplementacji żywienia przede wszystkim loch.
Kolejne dwa wystąpienia dotyczyły systemów jakości, w tym System Gwarantowanej Jakości Żywności QAFP oraz System Jakości Wieprzowiny PQS.
System QAFP obejmuje swoim zasięgiem wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego, a produkty ze Znakiem Towarowym QAFP są identyfikowalne na każdym etapie produkcji. Jest to system otwarty, do którego może dołączyć każdy kto spełni określone w zeszytach branżowych systemu (kulinarne mięso wieprzowe, kulinarne mięso drobiowe z piersi kurczaka i indyka oraz tuszki i elementy młodej polskiej gęsi owsianej, wędliny) wymagania jakościowe na każdym etapie począwszy od hodowli (uwzględnia także określone wymagania odnośnie genetyki rozrodu a także sposobów żywienia) poprzez dobrostan, skup i transport, ubój, konfekcjonowanie i pakowanie na produkcie finalnym kończąc.
System PQS jest systemem odnoszącym się do sposobu produkcji wyłącznie wieprzowiny wysokiej jakości. Jest również systemem kompleksowym i zintegrowanym, obejmującym wszystkie ogniwa łańcucha produkcyjnego, przy założeniu ścisłej i skoordynowanej współpracy w ramach poszczególnych ogniw.
Ostatnim punktem była dyskusja z udziałem zainteresowanych rolników i producentów. Podkreślano przede wszystkim konieczność ustanowienia mechanizmów wsparcia dla producentów trzody chlewnej, a także na negocjowaniu z przemysłem przetwórczym rozwiązań dających dodatkową gratyfikację finansową za produkcję żywca w określonych systemach jakości. W tej chwili produkcja taka, która wymaga spełnienia dodatkowych wymogów i nakładów finansowych, nie jest odpowiednio premiowana przez podmioty skupowe i zakłady przetwórcze. Zwracano także uwagę na konieczność działania na rzecz rozwiązań umożliwiających rozwój lokalnych rynków rolnych, uproszczenia systemu sprzedaży bezpośredniej produktów lokalnych wytworzonych w małych gospodarstwach, w tym produktów pochodzenia zwierzęcego w gospodarstwie rolnym przeznaczonych do sprzedaży bezpośredniej, do daje szansę na rozwój produkcji oraz wpłynie na poprawę sytuacji ekonomicznej regionu.
Powyższa konferencja oraz cały wspomniany cykl konferencji dla producen
tów trzody chlewnej jest już kolejnym przedsięwzięciem NSZZ RI „Solidarność” dotyczącym promocji rodzimego mięsa wieprzowego oraz innych produktów rolno-spożywczych. Wcześniejszymi działaniami promocyjne Związku były zadania promujące polską wieprzowinę (m.in. publikacja „Wieprzek” zawierająca informację na temat walorów mięsa wieprzowego oraz tradycyjne polskie przepisy kulinarne na wieprzowinę) oraz mleko i jego walory zdrowotne (m.in. publikacja „Jak Maja dała się przekonać do wypicia mleka” skierowana do najmłodszych konsumentów).
