Komunikat Komisji Europejsiej

Komisja Europejska – Komunikat prasowy
Unia przeznaczy 113 mln euro dla najuboższych w 2012 r.

Bruksela, 20 czerwca 2011 r. Łączną wysokość środków na program dostaw żywności dla osób najbardziej potrzebujących w Unii Europejskiej w 2012 r. ustalono na 113 mln EUR, ustalając dokładny przydział środków dla każdego państwa członkowskiego (zob. załączniki). Znaczna obniżka w porównaniu do blisko pięciuset milionów euro przyznanych w latach ubiegłych wynika z kwietniowego wyroku Trybunału Sprawiedliwości, który orzekł, że zgodnie z obowiązującymi przepisami żywność w ramach tego programu musi pochodzić z zapasów publicznych UE. W związku z tym program na 2012 r. oparty jest wyłącznie o wszystkie dostępne istniejące zapasy interwencyjne (162 tys. ton zbóż i 54 tys. ton odtłuszczonego mleka w proszku). Komisja przewidywała ryzyko takich trudności i w 2008 r. zaproponowała zmianę programu. Mimo poparcia ze strony Parlamentu Europejskiego, wniosek utknął na forum Rady Europejskiej. We wrześniu ubiegłego roku Komisja przedstawiła zweryfikowany wniosek w celu umożliwienia postępu prac nad projektem. Niestety Rada zablokowała również ten nowy wniosek. Chociaż średni standard życia w Unii Europejskiej jest jednym z najwyższych na świecie, są wciąż wśród nas ludzie, którzy nie są w stanie się wyżywić. Szacuje się, że 43 mln osób w UE jest zagrożonych niedostatkiem żywności, co oznacza, że nie stać ich na zrównoważony posiłek nawet co drugi dzień. Program na rzecz osób najbardziej potrzebujących polega na dostarczaniu żywności takim osobom i najbardziej potrzebującym rodzinom. W 2009 r. z ponad 440 tys. ton żywności skorzystało 18 mln osób w 19 państwach członkowskich. Organizacje charytatywne i pozarządowe zwracają się do UE o wsparcie, by pomagać potrzebującym. Dlatego bardzo ważne jest szybkie znalezienie rozwiązania obecnych trudności i odblokowanie możliwości wykorzystywania dostępnych pieniędzy. Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich Dacian Cioloș podkreśla wagę tego programu. „Program ten pozostaje dla nas istotnym politycznym zobowiązaniem, a jego rolę docenia wiele charytatywnych organizacji, w tym pozarządowych, w Europie. Musimy zatem radzić z nim sobie w perspektywie średnio- i długoterminowej, szukając odpowiednich rozwiązań w obecnej sytuacji prawnej. Najprostszym rozwiązaniem byłoby uzyskanie poparcia państw członkowskich dla przedstawionego wniosku, który uzyskał już polityczną aprobatę Parlamentu Europejskiego.

Unijny program dystrybucji żywności dla osób najbardziej potrzebujących we Wspólnocie został zainicjowany w 1987 r. po przyjęciu przez Radę zasad dotyczących udostępniania publicznych zapasów interwencyjnych produktów rolnych państwom członkowskim, które chciały zagospodarować je jako pomoc żywnościową dla osób najbardziej potrzebujących we Wspólnocie.

W połowie lat dziewięćdziesiątych program zmieniono, aby umożliwić uzupełnianie zapasów interwencyjnych zakupem żywności na wolnym rynku. Nie miało to być rozwiązanie trwałe, lecz doraźne, do którego można się odwoływać w przypadkach niedoboru pewnych produktów. Podstawą programu nadal były zapasy interwencyjne „aż do doprowadzenia stanu zapasów składowanych produktów do normalnego poziomu”. Wprowadzane reformy wspólnej polityki rolnej (WPR) stopniowo doprowadziły do powrotu do początkowej koncepcji siatki zabezpieczającej dla najuboższych.

Program jest finansowany przez Europejski Fundusz Rolniczy Gwarancji (EFRG). Jego budżet wzrósł z niecałych 100 mln EUR w 1987 r. do 500 mln EUR począwszy od 2009 r. Uczestnictwo w programie jest dobrowolne; w 2012 r. będzie w nim uczestniczyło dwadzieścia państw członkowskich.

Każdego roku państwa członkowskie, które pragną uczestniczyć w programie zgłaszają Komisji swoje potrzeby w odniesieniu do ilości produktów dostępnych w zapasach interwencyjnych. Na tej podstawie oraz w oparciu o dane Eurostatu dotyczące ubóstwa Komisja określa pułap budżetowy dla każdego uczestniczącego państwa członkowskiego oraz wykaz produktów, które mają zostać wycofane z zapasów publicznych, bądź zakupione na rynku z wykorzystaniem przyznanego budżetu.

Po dostarczeniu zapasów interwencyjnych ogłaszane są przetargi na przetworzenie lub wymianę artykułów (np. pszenicy) na produkty przetworzone z tej samej rodziny (np. mąka lub makaron). Produkty te są przekazywane jako pomoc żywnościowa dla osób najbardziej potrzebujących albo w postaci paczek żywnościowych, albo jako posiłki w ośrodkach prowadzonych przez organizacje charytatywne i inne właściwe jednostki wyznaczone przez państwa członkowskie. Program na rzecz osób najbardziej potrzebujących polega na dostarczaniu żywności osobom i rodzinom w trudnej sytuacji.

Kolejne reformy WPR doprowadziły do powstania systemu w dużo większym stopniu zorientowanego na rynek i poważnego zmniejszenia ilości zapasów interwencyjnych. Komisja przewidywała, że może to doprowadzić do trudności w związku z programem dla osób najbardziej potrzebujących i  zaproponowała jego zmianę (w tym środki umożliwiające łatwiejszy dostęp do produktów na wolnym rynku) w 2008 r. Z pow
odu sprzeciwu sześciu państw członkowskich wniosek został zablokowany w Radzie.

We wrześniu 2010 r. komisarz przedstawił zweryfikowany wniosek (również w celu uwzględnienia traktatu lizbońskiego) – zob. komunikat IP/10/1141. Tymczasem na forum Rady Europejskiej nowy wniosek utknął w martwym punkcie.

W 2009 r. Parlament Europejski wydał opinię dotyczącą wniosku z 2008 r. Jak dotychczas nie wydał natomiast opinii w sprawie wniosku z września 2010 r.

W dniu 13 kwietnia br. Trybunał Sprawiedliwości w odpowiedzi na skargę wniesioną w 2009 r. przez Niemcy w sprawie programu dla osób najbardziej potrzebujących, wbrew opinii Komisji, uznał, że większość żywności w ramach tego programu powinna pochodzić z zapasów publicznych.

Doroczne plany zwykle przyjmowane są we wrześniu. W obliczu drastycznych cięć budżetowych, wcześniejsze przyjęcie przyszłego planu rocznego ma dać państwom członkowskim i organizacjom charytatywnym nieco więcej czasu na znalezienie alternatywnych źródeł żywności.

Więcej informacji:

–       Więcej informacji oraz dokumentację na temat programu dystrybucji żywności dla osób najbardziej potrzebujących można znaleźć na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/agriculture/markets/freefood/index_en.htm

–       Załącznik 1: Środki finansowe udostępnione poszczególnym państwom członkowskim w celu realizacji planu 2012:

–       Załącznik 2: Ilości poszczególnych produktów, które mają zostać wycofane ze wspólnotowych zapasów interwencyjnych na potrzeby dystrybucji w państwach członkowskich w ramach planu w 2012 r.

ZAŁĄCZNIK I: Środki finansowe udostępnione poszczególnym państwom członkowskim na realizację planu na 2012 r. (w euro):

ZAŁĄCZNIK II: Ilość każdego rodzaju produktu, która ma zostać wycofana z zapasów interwencyjnych UE w celu dystrybucji w poszczególnych państwach członkowskich (w tonach)

< tr>

Belgique/België

–

1 560 273