Wielkimi krokami zbliża się nowy rok akademicki. Wielu studentów, którzy przyjadą na uczelnie do dużych miast, pochodzi z niezbyt zamożnych rodzin. Takim osobom może być szczególnie trudno egzystować w nowych warunkach, ponieważ nie będą mogły liczyć na wsparcie finansowe swoich rodziców. Z różnych opracowań wynika, że szczególnie trudna jest sytuacja materialna rodzin studentów z terenów wiejskich. Właśnie z myślą o tych najbiedniejszych, czyli między innymi osobach z terenów wiejskich, wprowadzony został już w 1998 r. system kredytów studenckich. Ma on ułatwiać młodzieży z tych mniej zamożnych rodzin dostęp do szkolnictwa wyższego. Rola Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa polega w tym przypadku na udzielaniu poręczeń spłaty kredytów zaciągniętych przez studentów z terenów wiejskich.
Zabezpieczanie kredytów studenckich w formie poręczeń udzielanych przez Agencję
Udzielając kredytów banki wymagają ustanowienia zabezpieczeń ich spłaty. Warunek ten odnosi się również do kredytów studenckich, które zazwyczaj zabezpieczane są poręczeniami. Już w pierwszych latach funkcjonowania systemu kredytów studenckich okazało się, że młodzież wywodząca się z obszarów wiejskich ma trudności z ustanowieniem zabezpieczeń ich spłaty, w szczególności ze znalezieniem poręczycieli o odpowiednich, w ocenie banków, dochodach. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowisk wiejskich Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła w 2001 r. udzielanie pomocy w uzyskaniu takich kredytów studentom mieszkującym na obszarach wiejskich poprzez udzielanie poręczeń spłaty kredytów. Dotychczas z tej formy pomocy skorzystało 5.148 studentów, którym Agencja udzieliła poręczeń w wysokości 71,9 mln zł.
Poręczenia Agencji udzielane są do 80% lub do 100% wykorzystanej kwoty kredytu w zależności od wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta. W 2010 r. wprowadzono nowe, korzystniejsze warunki udzielania przez ARiMR poręczeń spłaty kredytów. Zgodnie z nimi Agencji może poręczyć spłatę 100% wykorzystanej kwoty kredytu jeżeli dochód na osobę w rodzinie studenta, ustalony zgodnie z zasadami określonymi w przepisach o pożyczkach i kredytach studenckich, nie przekracza 600 zł. Poręczenia udzielane są przez Agencję bezpłatnie i obejmują okres o miesiąc dłuższy niż wynikający z umowy o przyznaniu kredytu.
Uzyskanie kredytu studenckiego z poręczeniem Agencji możliwe jest wyłącznie w banku, który podpisał stosowną umowę o współpracy. Aktualnie przy udzielaniu poręczeń spłaty kredytów studenckich Agencja współpracuje z Bankiem Polskiej Spółdzielczości S.A. oraz SGB-Bankiem S.A. powstałym z połączenia Gospodarczego Banku Wielkopolski S.A. oraz Mazowieckiego Banku Regionalnego S.A.
Ubiegając się o poręczenie Agencji student powinien w wybranym przez siebie oddziale jednego z powyższych Banków, bądź w banku spółdzielczym działającym w zrzeszeniu:
– złożyć wniosek o udzielenie poręczenia zgodny z wzorem określonym przez Agencję wraz z: dokumentami określającymi dochody w rodzinie pozwalające ustalić dochód na osobę w rodzinie studenta i zaświadczeniem z urzędu gminy o zamieszkaniu na obszarze wsi,
– ustanowić prawne zabezpieczenie poręczenia ARiMR w formie weksla in blanco,
– podpisać umowę o udzielenie poręczenia spłaty kredytu studenckiego.
Pierwszeństwo w uzyskaniu poręczenia kredytu studenckiego mają studenci o dochodach na osobę w rodzinie w wysokości nie przekraczającej 600 zł.
Poręczenia spłaty kredytów studenckich udzielane są przez Agencję w trybie uproszczonym, który umożliwia studentom załatwienie wszelkich formalności związanych z poręczeniem w banku kredytującym działającym w imieniu Agencji, który na podstawie zawartej z Agencją umowy o współpracy upoważniony jest do:
– wydawania formularzy wniosków, przyjmowania i rozpatrywania wniosków o poręczenie Agencji wraz z wymaganą dokumentacją,
– zawierania z Wnioskodawcami umów o udzielenie poręczenia spłaty kredytu studenckiego,
– przyjmowania weksli własnych in blanco wystawionych przez studentów z tytułu zabezpieczenia poręczenia udzielonego przez Agencję.
Z warunkami udzielania poręczeń spłaty kredytów studenckich można zapoznać się również na stronie internetowej Agencji.
Kredyty studenckie
O kredyt studencki mogą się ubiegać wszyscy studenci, w tym doktoranci, bez względu na typ uczelni (publiczna, niepubliczna) i formę studiów (studia stacjonarne, niestacjonarne), pod warunkiem, że rozpoczną studia przed ukończeniem 25 roku życia. Kredyty studenckie udzielane są przez banki komercyjne z ich własnych środków. Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach współpra
cy z bankami komercyjnymi uczestniczy w finansowaniu systemu kredytów studenckich poprzez przekazywanie dopłat do odsetek od udzielonych kredytów pochodzących z budżetu państwa.
Student ubiegający się o udzielenie kredyt studenckiego powinien złożyć w banku:
– wniosek o udzielenie kredytu, na formularzu ustalonym przez bank,
– zaświadczenie wystawione przez uczelnię stwierdzające, że ubiegający się o kredyt jest studentem bądź doktorantem,
– dokumenty wymagane przez bank dla celów oceny zdolności kredytowej i zabezpieczenia spłat kredytu,
– dokumenty pozwalające określić dochód na osobę w rodzinie studenta.
Wnioski o kredyt studencki można składać w bankach do 15 listopada każdego roku. Pierwszeństwo w otrzymaniu kredytów mają studenci oraz doktoranci, znajdujący się w trudnej sytuacji materialnej tj. studenci i doktoranci o niskich dochodach na osobę w rodzinie. W danym roku akademickim Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłasza maksymalną wysokość dochodu na osobę w rodzinie, uprawniającą studenta do ubiegania się o kredyt studencki – w roku akademickim 2011/2012 dochód wynosił 2.100 zł, natomiast wysokość dochodu na rok 2012/2013 zostanie ogłoszona w grudniu 2012 r. po zebraniu danych z banków kredytujących o liczbie złożonych wniosków kredytowych oraz o dochodach studentów ubiegających się o kredyty.
Decyzję o udzieleniu kredytu podejmuje bank kredytujący i bank ten uruchamia wypłatę kredytu. Wypłata rat kredytu następuje po podpisaniu umowy kredytu, która powinna być zawarta do dnia 31 marca w danym roku akademickim, a raty kredytu wypłacane są wstecz za okres od 1 października.
Banki udzielające kredytów zobowiązane są do 15 lutego poinformować studenta czy przedstawione zabezpieczenie spłaty kredytu jest wystarczające. W przypadku, gdy nie jest – student może ponownie złożyć wniosek o kredyt w innym banku do 28 lutego.
Kredyt studencki udzielany jest na okres studiów, nie dłuższy niż 6 lat, a w przypadku doktorantów zostaje przedłużony maksymalnie o 4 lata. Kredyt wypłacany jest w ratach miesięcznych, nie dłużej niż przez 10 miesięcy w roku akademickim. Aktualnie wysokość raty kredytu wynosi 600 zł. Warunkiem kontynuowania wypłat w kolejnych semestrach jest przedstawienie w banku w terminach do 31 października i 31 marca ważnej legitymacji studenckiej bądź doktoranckiej. Bank zaprzestaje wypłacania rat kredytu, jeśli student m.in.: nie przedstawił bankowi w wymaganym terminie ważnej legitymacji, utracił status studenta lub został zawieszony.
Spłata kredytu rozpoczyna się dwa lata od ukończenia studiów, a liczba rat spłaty kredytu wynosi dwukrotność wypłaconych rat. W przypadku przerwania studiów spłata kredytu następuje począwszy od następnego miesiąca po terminie, w którym kredytobiorca był zobowiązany przedłożyć ważną legitymację potwierdzającą, że jest studentem. W okresie studiów oraz w okresie 2 lat po ich ukończeniu kredytobiorca nie spłaca odsetek od kredytu, ponieważ odsetki te pokrywa BGK ze środków Funduszu Pożyczek i Kredytów Studenckich. Spłatę odsetek kredytobiorca rozpoczyna wraz ze spłatą kredytu, które naliczane są w wysokości połowy stopy redyskontowej weksli ogłaszanej przez Narodowy Bank Polski.
Począwszy od roku akademickiego 2010/2011 wprowadzono możliwość czasowego zawieszenia spłaty kredytu wraz z odsetkami na okres maksymalnie 12 miesięcy, jeżeli kredytobiorca znajdzie się w trudnej sytuacji materialnej spowodowanej utratą stałego źródła dochodu lub w przypadku losowym, uniemożliwiającym spłatę kredytu.
Ponadto istnieje możliwość umorzenia kredytu w wysokości 20% kredytobiorcom, którzy ukończyli studia w grupie 5% najlepszych absolwentów uczelni. Umorzenia takiego dokonuje bank kredytujący na wniosek kredytobiorcy, potwierdzony przez dziekana lub inny organ jednoosobowy szkoły wyższej. W szczególnych przypadkach kredyt może być także częściowo lub w całości umorzony kredytobiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji życiowej lub w przypadku trwałej utraty zdolności do spłaty zobowiązań (niepełnosprawność). Powyższych umorzeń dokonuje minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego, po zasięgnięciu opinii Komisji do Spraw Pożyczek i Kredytów Studenckich.
Departament Wsparcia Krajowego
Departament Komunikacji Społecznej
