Po wydarzeniach w VI 1976 w Radomiu i Ursusie, a zwłaszcza po uchwaleniu przez Sejm PRL niesprawiedliwej dla rolników ustawy emerytalnej z 27 X 1977, powstały pierwsze grupy opozycyjne na wsi: Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej (30 VII 1978), Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej (9 IX 1978), Tymczasowy Komitet Niezależnego Związku Zawodowego Rolników (10 IX 1978), Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Rzeszowskiej (12 XI 1978). Wydawano kilka tytułów prasy niezależnej („Postęp”, „Gospodarz”, „Niezależny Ruch Chłopski”, „Rolnik Niezależny”, „Placówka”, „Biuletyn Informacyjny Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej”, „Wieś Rzeszowska”). Powstały także, związane często ze środowiskiem wiejskim, Komitety Samoobrony Ludzi Wierzących, seniorzy ruchu ludowego utworzyli Ośrodek Myśli Ludowej. Bezpośrednią przyczyną wystąpień niezależnego ruchu chłopskiego była ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym i innych świadczeniach dla rolników i ich rodzin. Protest spowodował większe zainteresowanie sprawami wsi i rolnictwa środowisk opozycyjnych. Od połowy 1977 roku w drugim obiegu prasowym zaczął ukazywać się niezależny kwartalnik „Postęp” pod redakcją Henryka Bąka, który próbował wywołać publiczną dyskusję o potrzebie powołania niezależnego chłopskiego związku zawodowego, podobną tematykę podejmowało pismo „Opinia”- również w drugim obiegu – organ Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. Kościół katolicki również wspierał i obserwował rozwój wydarzeń. Przełomowym dla ruchu chłopskiego okazał się rok 1978. Powstały wówczas: Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej, Grójeckiej, Rzeszowskiej, Tymczasowy Komitet Niezależnego Związku Zawodowego Rolników oraz Podlaski Komitet Samoobrony Ludzi Wierzących. Organizatorem i założycielem pierwszego Komitetu Samoobrony Chłopskiej był rolnik z Lubelszczyzny Janusz Rożek, który nawiązał kontakt z duszpasterzem akademickim dominikaninem o. Ludwikiem Wiśniewskim. Spotkania z chłopami odbywały się w mieszkaniu Rożka, gromadząc od kilku do kilkunastu uczestników. Rożek również zbierał podpisy pod petycja do władz w sprawie transmisji mszy św. w radiu i w telewizji, a kiedy w 1978 roku weszła w życie ustawa o emeryturach rolniczych wzywał do niepłacenia składek emerytalnych i rozprowadzał ulotki postulujące objęcie rolników bezpłatną opieką medyczną. Poparcie dla tych inicjatyw wyrazili uczestnicy Ogólnokrajowego Spotkania ROPCiO w Zalesiu Górnym. Rozpoczęto pisanie wniosków obywatelskich o zmianę ustawy, wnioskodawcy domagali się obciążenia obowiązkiem płacenia składek na fundusz emerytalny rolników przedsiębiorstw skupujących produkty rolne , wypłacania wszystkich świadczeń począwszy od roku 1978, a nie jak zakładała ustawa od 1980. Do zaostrzenia sytuacji doszło w momencie, kiedy chłopi z Lubelszczyzny zaczęli odsyłać upomnienia płatnicze. Interweniowała milicja i SB. Rożek wyjechał do Warszawy, by zawiadomić korespondentów zagranicznych i prosić działaczy opozycji o pomoc. Pełna solidarność z protestującymi wykazał Komitet Wolnych Związków Zawodowych na Śląsku, KSS „KOR. We wrześniu 1978 roku w kościele parafialnym w Zbroszy Dużej z inicjatywy ks. Czesława Sadłowskiego, doszło do powołania 22 osobowego Komitetu Samoobrony Chłopskiej Ziemi Grójeckiej. Władze tutaj podjęły ostre kroki. Mimo blokad dróg dojazdowych do Zbroszy Dużej nie udało się doprowadzić do przerwania działalności.
Szersza opis wspomnianych w
ydarzeń w kolejnym numerze miesięcznika Nasza Ziemia
